ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ & ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΕΠΠΑΙΚ_ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ((EPPAIK_THESSAL2))

Αντικείμενο, σκοπός και στόχοι της «Παιδαγωγικής και Φιλοσοφίας της Παιδείας».

Βασικές έννοιες.

Μέθοδοι έρευνας των παιδαγωγικών φαινομένων στην ‘Παιδαγωγική και Φιλοσοφία της Παιδείας’. Πηγές της παιδαγωγικής και φιλοσοφικής γνώσης. Ανθρωπολογικές προϋποθέσεις της αγωγής.

Περιβάλλον και κληρονομικότητα. Παράγοντες που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Eπίπεδα προσέγγισης των παιδαγωγικών φαινομένων (κοινωνικό, εκπαιδευτικό, διαπροσωπικό, ατομικό). Η παιδαγωγική σχέση. Η εκπαιδευτική διαδικασία. Η αυτονομία ως σκοπός της αγωγής. Ο σχολικός θεσμός. Σχολικός χώρος και χρόνος. Η διεπιστημονικότητα των παιδαγωγικών φαινομένων.

Η συμβολή των πρωτεργατών στην εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης και πράξης: Κομένιος, Ρουσσώ, Πεσταλότσι, Φρέμπελ και Τολστόι.

Από την ‘Παιδαγωγική’ στις επί μέρους ‘παιδαγωγικές επιστήμες’, στις ‘Κατευθύνσεις’ τους και στα πεδία εφαρμογής της παιδαγωγικής γνώσης (περιγραφή αντικειμένων):

Επί μέρους παιδαγωγικές επιστήμες: Γενική-Συστηματική Παιδαγωγική: Ανθρωπολογία της αγωγής, Φιλοσοφία της αγωγής. Κοινωνική, Επαγγελματική, Ιστορική, Συγκριτική, Σχολική Παιδαγωγική, Διδακτική, Ενηλίκων, Ειδική, Εξελικτική Παιδαγωγική.

Άλλες προσεγγίσεις: Κριτική Παιδαγωγική, Ιστορικό-υλιστική Παιδαγωγική, Ψυχαναλυτική Παιδαγωγική, Φιλοσοφική Παιδαγωγική, Μεταρρυθμιστική Παιδαγωγική (του ‘Σχολείου εργασίας’ – Μοντεσσοριανή – Παιδαγωγική Waldorf – Παιδαγωγική Freinet…). Αναρχιστική Παιδαγωγική, Αντιαυταρχική Παιδαγωγική, Σοσιαλιστική Παιδαγωγική.

Συγγενικές - συνδυαστικές επιστήμες: Παιδαγωγική Ψυχολογία, Κοινωνιολογία της Παιδείας, Φιλοσοφία της Παιδείας.

Έλληνες μεταρρυθμιστές παιδαγωγοί: Λασκαρίδου, Δελμούζος, Γληνός, Κουντουράς, Παπαμαύρος, Ιμβριώτη, Παπανούτσος.

Κατευθύνσεις: Παιδαγωγική των αλλοδαπών/ διαπολιτισμική παιδαγωγική, παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου, πολιτισμική παιδαγωγική, παιδαγωγική των μέσων, μουσειοπαιδαγωγική, παιδαγωγική του περιβάλλοντος, παιδαγωγική της ειρήνης, παιδαγωγική του προσώπου (Rogers), παιδαγωγική της διαφυλικότητας, παιδαγωγική των δικαιωμάτων του παιδιού, παιδαγωγική της επιχείρησης.

Πεδία παιδαγωγικών εφαρμογών: Σχολική εκπαίδευση, Management στην εκπαίδευση, αγωγή των ΑμΕΑ, διαπολιτισμική αγωγή, αγωγή της ειρήνης, αγωγή υγείας, σεξουαλική αγωγή, κυκλοφοριακή αγωγή, περιβαλλοντική αγωγή, αγωγή του διαλόγου, αγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού, αγωγή του ελεύθερου χρόνου.

Κύρια φιλοσοφικά ρεύματα παιδείας (Το πρόβλημα της γνώσης): ιδεαλισμός, Πλάτωνας – ρεαλισμός, Αριστοτέλης – φυσιοκρατία, Rousseau – πραγματισμός, Dewey – ορθολογισμός, Descartes – εμπειρισμός, Locke – η κριτική σχολή (η συνδυαστική πρόταση) του Kant – η αναλυτική φιλοσοφική προσέγγιση της γλώσσας, Wittgenstein – η υπαρξιακή προσέγγιση στην παιδαγωγική, Bollnow – Freire και κριτική παιδαγωγική. Επί μέρους κατευθύνσεις της κριτικής παιδαγωγικής. – Το αίτημα της αποσχολειοποίησης, Illich. – Summerhill, το ελεύθερο σχολείο του Neill – Κονστρουκτιβισμός στην εκπαίδευση: Bruner, Vygotsky, Piaget.

Σύγχρονοι προβληματισμοί: Παιδιά σε κίνδυνο, έφηβοι σε διαδικτυακή εξάρτηση, διασύνδεση τυπικών και τύπων μορφών εκπαίδευσης, η «σχολική ζωή», καινοτομίες στο χώρο της εκπαίδευσης, διά βίου μάθηση.

Επεξεργασία αποσπασμάτων αντιπροσωπευτικών παιδαγωγικών κειμένων.